Banken bepleiten nu ook invoering klimaatlabel voor woningen

Vorig jaar november waarschuwde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) al voor de toenemende klimaatrisico's. Extremer weer leidt niet alleen tot meer overstromings­schade. Ook de kans op funderings­problemen groeit. Want naast hevige regen en een stijgende zeespiegel, vormen ook periodes van droogte een bedreiging. De gevolgen kunnen ernstig zijn. De AFM houdt er rekening mee dat de fundering van een miljoen woningen de komende vijfentwintig jaar wordt aangetast. Dat stelt een op de acht huiseigenaren voor grote kosten: “De gemiddelde reparatiekosten liggen rond de € 54.000, maar dit kan ook oplopen tot € 100.000 euro", aldus AFM-voorzitter Laura van Geest. En die schade is niet verzekerd.

Maar weinig huiseigenaren en -kopers (15%) zijn zich bewust van de funderings­risico’s. Daarom vormen ze veelal geen onderwerp bij de prijs­onderhandelingen. “Zo koop je dus mogelijk een kat in de zak”, alsdus Van der Geest. Ook overstromingen kunnen voor extra kosten zorgen — 59% van het Nederlandse oppervlak is hier kwetsbaar voor. Deze schade is maar ten dele verzekerbaar. En zo opperde de AFM het idee voor “een soort klimaatlabel”.

Klimaatlabel verplicht?

ABN Amro, Rabobank en ING namen het idee voor een klimaatlabel over. Als dit verplicht wordt, weten toekomstige huiskopers waaraan ze beginnen. De nadelen voor huidige huiseigenaren nemen de banken op de koop toe. Ester Barendregt (Rabobank): "Het kan inderdaad zo zijn dat zo'n label voor bepaalde huizen duidelijk maakt dat het risico groter is dan gedacht, en dat je dat terugziet in de prijs. Maar dat is wel zo eerlijk voor de toekomstige koper. Die krijgt dan waar voor z'n geld." Voor huiseigenaren die hulp nodig hebben bij het herstellen van hun pand, zou er geld beschikbaar moeten komen, maar wie daar voor opdraait is vooralsnog niet duidelijk.

Drie uitdagingen

Sandra Philippen van ABN Amro valt haar collega bij: "Het wordt tijd voor Nederland om de blinddoek af te doen, want we doen nu net of er geen klimaatrisico is". De bankverzekeraars waarschuwen voor drie uitdagingen rond klimaatbeleid én -veranderingen. De grootste is het verduurzamen van alle huizen en gebouwen. In 2050 moet de gehele bebouwde omgeving in ons land ‘van het gas af’ zijn en dat vereist aanzienlijke investeringen. Daarnaast zijn er miljarden nodig om de openbare ruimte aan te passen aan toenemende problemen van wateroverlast, droogte en hitte — zoals dijken, waterbekkens, etc.

Een derde belangrijke kostenpost is dus het herstellen van funderingen die worden aangetast door droogte, lage grondwater­standen en bodemdaling. Klimaat­verandering verergert deze problemen. Ook hier gaat het totaal over miljarden, hoewel dat per individuele woning varieert van een paar duizend euro tot een ton.

Haalbaar?

Eerdere plannen voor het invoeren van een funderingslabel sneuvelden bij gebrek aan juiste informatie. Gaat dat dan wel lukken bij een uitgebreider klimaatlabel? Jan Kadijk van de Dutch Green Building Council stelt dat het invoeren ervan op huisniveau complex is, maar haalbaar. Daarbij kijkt men niet alleen naar zaken als de locatie en type fundering, maar ook naar gebouw­kenmerken: “Heb je een kelder, veel glas in je gevel, hoe hoog zit je drempel?". Precies daarom verwacht Vereniging Eigen Huis er nog niet veel van. Alleen al de inspectie van een fundering kost veel tijd en zo maar duizenden euro’s.

Of er nu een label komt of niet, het is zeker goed om rekening te houden met toekomstige risico’s en kosten. Sommige gemeenten, zoals Rotterdam en Zaanstad, kennen al een online funderingskaart. Bij Amsterdam, Utrecht, Dordrecht, Schiedam, Gouda, Haarlem, Leeuwarden (en de Veenweide­gebieden Frieslan) kun je terecht bij een funderingsloket. En behoor je tot de ruim zestig procent van de Nederlanders die geen idee hebben hoe kwetsbaar hun woning is bij een overstroming? En wat je dan moet doen? Ga dat dan na via overstroomik.nl.

Betaalbaar?

Volgens de banken kan een rijk land als Nederland de uitdagingen aan, ook op individueel niveau "Er zit veel overwaarde in de woningmarkt. Veel eigenaren kunnen verduurzaming en ook beperkte klimaatschade wel betalen", aldus Ester Barendregt (Rabobank) tegenover de NOS.

Woningen met serieuze funderingsproblemen dalen fors in waarde als dit bekend wordt. Mogelijk zelfs tot onder het restant van de lopende lening. Financieel staat de woning dan ‘onder water’, wat geldverstrekkers liever niet zien. Bespreek zoiets eerst even met je hypotheekadviseur. Samen kun je ook kijken hoe je eventuele reparaties of verbeteringen het voordeligst financiert. Je verzekeringsexpert kan je vertellen welke (klimaat) risico’s goed afgedekt kunnen worden.

Loopt jouw woning geen risico op overstroming of problemen met de fundering? Proficiat met een misschien onverwacht pluspunt. Net als een gunstig energielabel werkt dat wellicht waardeverhogend.