Overwaarde woning bij scheiding soms 'oneerlijk' verdeeld. Waarom?
Het staat gewoon in de wet, al bijna 10 jaar. Maar met de fors gestegen huizenprijzen kan de verdeling van de overwaarde knap 'oneerlijk' overkomen, wanneer echtgenoten gaan scheiden. Dit speelt wanneer een van de partners (flink) extra afloste op de hypotheek, bijvoorbeeld na een schenking of erfenis. Hoe loopt de ander dan zomaar een ton of meer mis?
Eigen inbreng gezien als belegging
Stel je bent getrouwd en je partner ontving in het verleden een aardige erfenis. Dat bedrag blijft van hem of haar, maar jullie besloten er een deel van de hypotheek mee af te lossen. Laten we zeggen €80.000. Vóór 2012 kreeg die partner bij een scheiding dat bedrag terug, plus de helft van de overwaarde van de woning (en de rest van het vermogen). Sinds de wet alweer bijna 10 jaar geleden wijzigde, gaat dat anders: de inbreng in de eigen woning wordt nu als belegging gezien.
Op de belegging (de extra aflossing) heeft de partner recht op rendement. Bij dit winstpercentage kijkt men naar de waardevermeerdering van de woning. Alleen niet ten opzichte van het moment waarop die aflossing plaatsvond, maar in vergelijking met de oorspronkelijke aankoopprijs. Dat verschil kan fors zijn, zeker nu de woningwaardes de laatste jaren omhoog schoten.
Een voorbeeld: Kees en Carla kochten hun woning in 1998 voor € 180.000 met een aflossingsvrije hypotheek. In 2015 loste Carla €80.000 extra af uit een erfenis. De resterende hypotheek werd toen €100.000. Onlangs liep de relatie stuk. De woning is nu €450.000 waard.
Carla heeft recht een rendement op haar inbreng via een vergelijking van de huidige versus de aankoopwaarde (450/180). Dat is 250% * €80.000 = €200.000. Daarna resteert er nog €150.000 overwaarde om gelijk te verdelen: Kees krijgt dus €75.000 en Carla €275.000.
Extra lijden vermijden?
Wat betreft die extra aflossing kan het muntje trouwens ook de andere kant opvallen. Als de huizenprijzen flink zakken, pakt de wettelijke regeling ongunstig uit voor degene die bijstort. Vanwege een negatief rendement heb je dan maar recht op een deel van je inleg.
Speelt er dus een situatie dat één van de partners een extra aflossing overweegt? Bedenk dan samen, of met behulp van een expert, wat je 'fair' vindt. Afwijken van de wet kan. Leg dat duidelijk vast, liefst bij een notaris.
Scheiden doet lijden, terwijl dat natuurlijk nooit de bedoeling was. Maak je in goede tijden heldere financiële afspraken, dan kan dat de pijn verzachten. In het geval dat... Je financieel adviseur kan je daarover goed voorlichten en helpen zaken netjes te regelen. Dat geldt uiteraard niet alleen voor een extra, individuele aflossing, maar ook voor andere zaken rond de veelal grootste uitgave van je leven: je huis en hypotheek.
Bron: Nationale Hypotheekbond