Minder hypotheek voor wie in 2024 of later afstudeert
Studenten die in 2024 of daarna hun diploma behalen, krijgen mogelijk te maken met een financiële tegenvaller bij het aanvragen van een hypotheek. Een hogere rente op hun studieschuld beperkt hun maximale lening. Vergeleken met wie vorig jaar afstudeerde scheelt dat zo maar € 7.500 of meer. Dit is een nadelig effect van een goedbedoelde maatregel en dat vraagt nu even wat extra aandacht, ook als je pas over een paar jaar een woning wilt kopen.
Bij het berekenen van de maximale hypotheek kijken geldverstrekkers tegenwoordig niet meer naar de oorspronkelijke studieschuld, maar naar de werkelijke maandelijkse lasten ervan. Deze aanpassing was bedoeld om rekening te houden met studenten die extra aflossingen hebben gedaan op hun studielening. Alleen pakt die maatregel nu ongunstig uit, omdat de rente op studieleningen vanaf 2024 voor iedereen is verhoogd naar 2,56%. Vorig jaar was die voor studenten van het hbo en wo maar 0,46%, en voor al mbo’ers 1,78%.
Hogere lasten, lagere hypotheek
Wie een ruim vijf maal zo hoge rente betaalt, heeft hogere werkelijke lasten. En dat beperkt de leencapaciteit. Studenten die vorig jaar hun diploma haalden hadden een gemiddelde studieschuld bij DUO van € 17.500 — met flinke uitschieters naar boven en beneden. Een stel moet dus het dubbele terugbetalen. Bij de huidige, hogere rente zijn de maandlasten inclusief aflossing dan zo’n € 35 hoger (€ 123 versus € 88).
Wie tot vorig jaar afstudeerde kan zo’n € 7.700 meer lenen
berekening voor ‘gemiddeld stel’ op HBO/WO-niveau
Borduren we even voort op gemiddelden en kijken naar een stel waarvan de een het hbo afrondde en de ander het wo. Hun jaarinkomen zou dan uitkomen op € 71.300 (32.400 + 38.900).
- Bij de huidige hypotheekrente en een diploma van vorig jaar is dat goed voor een maximale lening van ongeveer € 316.600
- Met de hogere rente op de studieschuld daalt dat naar maximum naar ca. € 308.900, dus € 7.700 minder
Een verdrietige slotsom die ook wat oneerlijk aan kan voelen in een uitdagende woningmarkt, vanwege het beperkte aanbod en de hoge prijzen. Zie bovenstaande als indicatie — er is gerekend met de laagste rente die 10 jaar vast staat, met NHG, voor een woning met energielabel-C. Per individuele situatie zal de uitkomst afwijken.
Wie worden getroffen?
De nieuwe rente op DUO studieleningen geldt voor studenten die in 2024 (en later) afstuderen of voor wie de vijfjarige rentevaste periode afloopt. Hij staat voor een periode van vijf jaar vast. Daarna wordt de rente opnieuw vastgesteld op basis van de dan geldende rentetarieven. Opnieuw ‘pech’ dus voor een generatie studenten voor wie er (deels) geen basisbeurs was.
Liever consistenter
Stemmen binnen de financiële branche dringen aan op een meer consistente aanpak, door voor alle studenten een vast rentepercentage te hanteren. Dit zou de invloed van schommelingen op de financiële markten minimaliseren. Bijvoorbeeld een benadering die de gemiddelde rente over de laatste tien jaar als uitgangspunt neemt. Op die manier worden studenten niet benadeeld door de timing van hun afstuderen. Of de overheid hier gehoor aan geeft, blijft afwachten.
Aflossen studieschuld?
Ben je op zoek naar een woning en nog bezig een studieschuld af te betalen? Ga dan even na of extra aflossen wel verstandig is. Zo lang DUO je nog het lage rentepercentage berekent, kan het zijn dat je juist meer kunt lenen als je dat niet doet. Hoe gek het ook klinkt: minder aflossen op de studielening kán zorgen voor een lagere maandlast en daarmee voor een hogere hypotheek. Natuurlijk zijn er meer omstandigheden die bepalen wanneer de aankoop van je eerste woning gunstig(er) is. Maar even in de gaten houden tot hoe lang je de lage rente nog betaalt, kan nooit kwaad. Banken rekenen namelijk in principe niet met rentes die pas later worden vastgesteld.
Voor wie dit of de komende jaren afstudeert, lijkt het trouwens nauwelijks uit te maken of je wel of niet extra aflost. Het beïnvloedt je maandlasten namelijk nauwelijks. Maar laat je daarover vooral even nader informeren als je twijfelt. In een tijd waarin de regels veranderen en de woningmarkt krap is, is het goed om je ervan bewust te zijn hoe je studieschuld je hypotheekmogelijkheden kan beïnvloeden.
Pechgeneratie
De term "pechgeneratie" wordt vaak toegeschreven aan de lichting studenten die te maken kregen met onderwijsvernieuwingen en bezuinigingen. Zo werd in 2015 de basisbeurs afgeschaft en het leenstelsel ingevoerd. Oorspronkelijk met de ‘belofte’ van een renteloze (0%) lening bouwde deze generatie studenten hoge studieschulden op om hun studie en levensonderhoud te bekostigen. En ook wel leuke zaken, omdat sommigen het gemakshalve bestempelden als ‘gratis geld’.
Met de start van het studiejaar 2023-2024 is het leenstelsel afgeschaft en krijgen studenten weer een basisbeurs. Deze hoef je in Nederland niet terug te betalen als je binnen tien jaar na de start van je studie je diploma behaalt. De beurs wordt dan omgezet in een gift. Dit geldt zowel voor de periode dat de basisbeurs deel uitmaakte van de studiefinanciering als voor de periode na de herinvoering ervan in 2023. Als je niet binnen deze termijn afstudeert, moet je de ontvangen basisbeurs (en eventuele aanvullende beurs) wel terugbetalen als onderdeel van je studieschuld.
Bron: Nationale Hypotheekbond