In lijn met nieuwe voorschriften van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) moeten alle hypotheekadviseurs vanaf 1 april 2023 een vergelijkingskaart aan consumenten verstrekken. Die bij banken dus ook. Het gaat om iedereen die actief is in advies en bemiddeling in producten waarvoor een provisieverbod geldt, zoals hypotheken. De vergelijkingskaart vervangt het dienstverleningsdocument, dat in wat vrijere vorm beschreef wat een product kost en wat de adviseur daarvoor doet. Er gold een overgangstermijn van 6 maanden en die is dus sinds kort afgelopen. Nu hanteert iedereen de vergelijkingskaart, “voor meer transparantie”, aldus de AFM.

Banken als WC-eend

Ken je hem nog, die opmerkelijke tv-reclame: “Wij van WC-eend adviseren WC-eend”? Hetzelfde geldt voor de grote banken in ons land. Op de vergelijkingskaarten van o.a. ABN Amro, Rabobank, ING en SNS staat namelijk duidelijk dat ze geen onafhankelijk advies geven over de hypotheek. Ze adviseren uitsluitend hun eigen producten. SNS betrekt wel meer aanbieders, maar te weinig om te voldoen aan de AFM-eisen voor onafhankelijk advies.

Onafhankelijk hypotheekadvies moet aan twee voorwaarden voldoen: ‘genoeg hypotheken vergelijken’ en ‘niet uitsluitend hypotheken van verbonden aanbieders’. Bij een verbonden bemiddelaar kun je voor maar één product van één aanbieder terecht. Een bank is daarvan een voorbeeld. Daarnaast zijn er gebonden bemiddelaars. Die handelen veelal onder eigen naam en bieden misschien meer dan één product aan, maar dat móeten ze verkopen. In de branche heet dat een ‘productieverplichting’.

Onafhankelijk advies

Wil je echt een ruime keuze en onafhankelijk advies, dan kom je terecht bij een ongebonden adviseur. Dat geldt niet alleen voor hypotheken. Ook voor vermogensopbouw, het werkgeverspensioen en het afdekken van risico’s — verzekeringen — is er een veelheid van aanbieders. Die hebben elk hun eigen bijzonderheden, tarieven en voorwaarden. Een onafhankelijk expert vindt daarbinnen juist die oplossing die het best aansluit bij jouw situatie en wensen.

Vergelijkingskaarten

Een vergelijkingskaart kent een vast format, dat is wel zo overzichtelijk. Je adviseur of bemiddelaar geeft je zijn vergelijkingskaart voorafgaand of tijdens het eerste oriënterende gesprek, of direct erna. Het gebeurt in ieder geval voor hij je advies geeft. De kaart(en) staan ook -verplicht- op zijn website. Ben je benieuwd hoe je zo’n kaart leest? Download een voorbeeld met toelichting van de AFM.

Er zijn vier soorten vergelijkings­kaarten, voor de hierboven genoemde financiële terreinen. Die voor uitvaart­verzekeringen, levens­verzekeringen, overlijdens­risico­verzekeringen en individuele arbeids­ongeschiktheid­verzekeringen is net weer anders dan voor fonds beleggen, of bankspaarproducten en zogenaamde betalings­beschermers. En er is dus ook een kaart waarmee je diverse aspecten rond advies en bemiddeling van hypotheken kunt nalezen en vergelijken. Overigens zijn de vermelde prijzen op een vergelijkingskaart een indicatie. De kosten kunnen variëren afhankelijk van je situatie of de aangeboden oplossing. Het is dus altijd goed hiernaar bij je adviseur te informeren.