Opnieuw ‘truc’ waarmee studenten schuld kunnen beperken

Het kabinet is van plan de basisbeurs weer in te voeren, acht jaar nadat deze in 2015 werd vervangen door het leenstelsel. Wie in de tussenliggende periode startte met zijn studie of die zelfs al afrondde behoort tot de zogenaamde pechgeneratie studenten. Zij moeten hun studielening namelijk terugbetalen, en inmiddels ook met rente. De basisbeurs is een gift, als je je studie binnen tien jaar afmaakt. Uitwonende studenten gaan € 274,90 per maand ontvangen, wie nog thuis woont € 111,30. Zo kan het financieel voordeel van een beurs stráks, in plaats van een lening nu, aardig oplopen. Het bespaart immers ook rente en scheelt (iets) bij het verkrijgen van een hypotheek, ooit.

Principes basisbeurs
Vermoedelijk neemt de Eerste Kamer in juli een besluit over het wetsvoorstel over de nieuwe studiefinanciering. De basisbeurs gaat dan gelden voor alle studenten in het hoger onderwijs, ook voor hen die al zijn gestart. Eerstejaars die vanaf september 2023 starten hebben recht op de basisbeurs gedurende de nominale duur van hun studie. Was je al gestart met studeren, dan ontvang je een maandelijkse bijlage voor het restant van je nominale studieduur. Daarna houdt het op en moet je weer (extra) lenen — de basisbeurs is in veel gevallen sowieso al te weinig om je studentenkamer van te bekostigen.

Lenen blijft dus een must, tenzij je ouders alles betalen of je zelf flink bijverdient. Wel staat in de kabinetsplannen dat alle studenten via een aanvullende beurs maximaal € 401,34 per maand ontvangen wanneer hun ouders niet meer verdienen dan ongeveer €70.000 euro.

De ‘truc’
De redenatie is als volgt: als je al twee jaar onderweg bent met een studie van vier jaar, heb je vanaf september nog twee jaar recht op een basisbeurs. Verwacht je echter dat je nog wel 2,5 jaar nodig hebt om af te studeren, dan mis je dus een half jaar basisbeurs. Maar als op 1 april dit jaar stopt bij DUO én je OV-reisrecht stopzet, dan heb je vanaf september recht op dat half jaar extra. In plaats van een lening die je moet terugbetalen ontvang je dan 6 x 275 = € 1.650,- als gift. Verwacht je minder vertraging dan kun je je stufi korter stilzetten.

Bijzonder genoeg zijn het steeds studenten die de geitenpaadjes vinden in het doolhof van DUO en de Belastingdienst. Eind vorig jaar bedacht een student al een methode die mogelijk leidt tot een lager rentepercentage op de studieschuld, door in januari je studiefinanciering stop te zetten. Ook de ‘truc’ met de basisbeurs vindt zijn oorsprong bij een pientere student en wordt sindsdien gedeeld via sociale media, of universiteitsmedia, zoals het interview met de Eindhovense TU/e-studente Ellen Pruijn ⎆. Begin maart was er ook een aandacht voor bij NOS.nl ⎆.

Niet voor iedereen
Het studiejaar 2022/2023 telt bijna 850.000 studenten in het Hoger Beroeps- en Wetenschappelijk Onderwijs. Daarvan studeren er dit jaar natuurlijk ook de nodige af. Voor hen is de truc niet zinvol. Wie nu al rekening houdt met studievertraging, vanwege het volgen van extra vakken, of wat uitstel vanwege een ‘exchange’ bijvoorbeeld, kan zijn studiefinanciering tussentijds stopzetten. Alleen moet je die periode dan wel financieel kunnen overbruggen.

Tegemoetkoming 
Het kabinet erkent dat herinvoering van de basisbeurs wrang is voor de generatie die tussen beide stelsels heeft gestudeerd. Hoewel dat ongebruikelijk is, wil men toch een gebaar maken. Daarvoor is het coalitie-akkoord € 1 miljard uitgetrokken. Vooralsnog neigt de regering ernaar alle studenten die onder het leenstelsel vielen en hun diploma haalden tegemoet te komen ook zij die geen gebruik maakten van studiefinanciering. Voor een (nominale) studieperiode van vier jaar gaat dat om ruim € 1.400. Studenten die in het lopende studiejaar starten aan een opleiding, hebben nog voor één jaar te maken met het leenstelsel. Zij ontvangen daarvoor een tegemoetkoming van 359 euro.