Koopstarter en de fiscus. Wat wil je weten?

De vrijstelling overdrachtsbelasting geldt vanaf 1 januari 2021 voor volwassenen tot 35 jaar. Ze sparen hiermee—eenmalig—twee procent uit over de aankoopprijs van hun eerste woning. Dat gaat al snel om duizenden euro's. Voorwaarde is o.a. dat je zelf de woning betrekt. Sinds 1 april mag de woning ook niet meer kosten dan €400.000. Hieronder zetten we wat andere fiscale kwesties op een rijtje, waar je als starter je voordeel mee kunt doen.

Maak gebruik van de voorlopige aanslag
Deed je tot nu toe je belastingaangifte in april-mei van het volgende jaar, met een koopwoning is het handig als je een voorlopige aanslag aanvraagt. Dat verlaagt direct je maandlasten. De Belastingdienst vraagt dan o.a. om je verwachte inkomen en de WOZ-waarde van je woning—per 1 januari vorig jaar. En je vult in wat je jaarlijks aan hypotheekrente gaat betalen. Dit is namelijk een aftrekpost, waardoor je minder inkomstenbelasting betaalt. Via je voorlopige aanslag ontvang je dat voordeel dan maandelijks op je rekening.

Voer eenmalige aftrekposten op
Volgens de huidige belastingwetgeving is de rente aftrekbaar van woninghypotheken die je geheel binnen 30 jaar aflost. Is een deel van je hypotheek aflossingsvrij? De rente die je daarover betaalt telt dan niet mee als aftrekpost. Financierde je de aanschaf of verbetering van je woning met persoonlijke lening of via een familiebankconstructie dan is die rente weer wel aftrekbaar.

Je krijgt ook 'geld terug van de belasting' van eenmalige kosten die nodig waren om je hypotheek rond te krijgen. Aftrekbaar zijn de zogenaamde financieringskosten, zoals:

• de taxatiekosten
• de advies- en bemiddelingskosten van de hypotheekadviseur
• de rekening van de notaris—voor de hypotheekakte en de kadastrale rechten

Vroeg je de bank om een verlenging van hun offerte, dan is de bereidstellingsprovisie aftrekbaar. Bij nieuwbouw kun je verder (een deel van) de bouwrente en de depotkosten aftrekken. Niet aftrekbaar zijn o.a. de makelaarskosten en de notariskosten voor de transportakte. Die hangen namelijk niet samen met het verkrijgen van de lening.

Wees voorbereid
Het kopen van een eerste woning valt op het moment niet mee en kan stressvol zijn. Logisch dat je superblij bent als het toch lukt. Dat geeft weer energie om de woning naar je zin te maken, de verhuizing te regelen, kennis te maken met je nieuwe omgeving. En, als het goed is, om direct je voorlopige aangifte aan te vragen. De belastingdienst maakt het je graag gemakkelijk, maar je moet wel de nodige gegevens bij de hand hebben.

Bewaar alle papieren en digitale financiële documenten dus netjes bij elkaar. Handig voor nu en een goede gewoonte voor je aangiften over de komende jaren. Denk daarbij aan je jaaropgave (inkomen), de WOZ-aanslag, wat je aan spaargeld, leningen en (studie)schulden hebt en natuurlijk de hierboven genoemde facturen en kosten. Om de rente van een lening voor een verbouwing af te trekken moet je wel kunnen aantonen dat je dat geld inderdaad hieraan besteedde. Bewaar dus de bonnetjes van de bouwmarkt en rekeningen van je klusjesman of aannemer.

Vrijstelling schenkbelasting voor een woning 
Wie voor z'n veertigste een flink bedrag ontvangt van bijvoorbeeld ouders of grootouders hoeft daarover geen schenkbelasting te betalen als hiermee een woning wordt gekocht of verbeterd. Of als je hiermee aflost op je hypotheek. Dat hoeft overigens niet per se meteen. De besteding ervan mag plaatsvinden tot in het tweede jaar na ontvangst van de schenking. Voor 2021 geldt hiervoor een belastingvrij maximum van €105.302

Hoe lang deze maatregel nog van kracht blijft is niet zeker. Het doel waarvoor deze is ingevoerd werd niet gehaald en het politieke verzet ertegen groeit. De vrijstelling blijkt namelijk de ongelijkheid tussen starters te vergroten.

Hulp bij en ná de aankoop van je eerste woning 
Financieel komt er heel wat kijken als je voor het eerst een woning gaat kopen. Een goede voorbereiding is daarbij het halve werk. Een hypotheekadviseur kan je daar goed mee op weg helpen. En is de koop gesloten, dan kan hij of zij je ook even helpen bij het aanvragen van je (voorlopige) aangifte. Wil je nu al meer weten? Bekijk dan alvast de punten waarmee je rekening moet houden volgens de Belastingdienst.