Geld terug door andere box 3-belasting op vermogen?
De Belastingdienst heeft vermogen in box 3 sinds 2017 onterecht ‘forfaitair’ belast, zo oordeelde de Hoge Raad eind vorig jaar. Uitgangspunt moet het werkelijk rendement zijn en dat vraagt om compensatie. Midden april gaf staatssecretaris Marnix van Rij aan hoe er rechtsherstel kan worden geboden. Ook schetste hij hoe het nieuwe box 3-systeem er vanaf 2025 uit kan zien. Wie krijgt wat, en wanneer?
Bij de Tweede Kamer liggen nu twee varianten voor hoe de fiscus het werkelijk rendement over de periode 2017 t/m 2022 realistischer kan berekenen. De optie waartoe men besluit, dient ook als basis voor de tijdelijke vormgeving van box 3 de twee volgende jaren. Het kabinet wil hierover rond 1 juni beslissen. De uitvoering van het rechtsherstel zou dan vóór 4 augustus kunnen plaatsvinden, in ieder geval voor wie eerder bezwaar maakte tegen de box 3-heffing. Deze groep valt onder het zogenaamde massaal bezwaar. De politiek moet nog beslissen of ook anderen, waarvan de aanslagen al definitief zijn, alsnog in aanmerking komen voor compensatie in het geval de nieuwe rekenmethode in hun voordeel zou zijn.
Verder werd duidelijk dat het kabinet vanaf 2025 kiest voor het in box 3 belasten van de vermogensaanwas en niet voor de vermogenswinst. Bij aanwas wordt een verschil in vermogen jaarlijks belast, zoals de koerswinst op een aandeel of de waardestijging van een verhuurd huis. Bij winst zou de Belastingdienst pas afrekenen wanneer het aandeel of huis worden verkocht. In beide stelsels worden ontvangen rente, dividend, huur en pacht altijd jaarlijks belast.
Uitspraak Hoge Raad: geen compensatie bij te laat bezwaar
Op vrijdag 20 mei kwam de Hoge Raad eerder dan verwacht tot een vonnis in hoger beroep. Dit heeft invloed op de vooruitzichten van hen waarvan de aanslagen al 'onherroepelijk vast' staan. Volgt de regering de lijn van dit arrest, dan zal de Belastingdienst geen 'ambtshalve vermindering' meer verlenen (als er meer vermogensbelasting is betaald dan volgens de nieuwe inzichten). Voor aanslagen over bijvoorbeeld 2021 is dat nog niet het geval.
Staatssecretaris Van Rij laat weten dat hij zorgvuldig gaat bestuderen "of en hoe herstel kan worden geboden aan niet-bezwaarmakers". Uiterlijk op Prinsjesdag laat het kabinet de uitkomst weten, aldus Van Rij. Mogelijk komt er dus toch een compensatie voor wie geen bezwaar maakte, maar dan meer als gunst dan als recht.
bron: Rendement online ⎆
Vanaf 2025 wordt in box 3 de jaarlijkse vermogensaanwas belast, niet pas later de vermogenswinst bij verkoop
vrij naar nieuwsbericht Rijksoverheid
Rechtsherstel 2017 t/m 2022
Bij een forfait vormt een veronderstelling de heffingsgrondslag voor de belasting, en niet de werkelijke situatie. Het door de Hoge Raad verworpen systeem ging sinds 2017 uit van een veronderstelde, vaste verdeling van iemands totale vermogen. Dat viel standaard uiteen in drie categorieën, elk met een specifiek rendement. Wie 1 miljoen op de bank had tegen 0% rente betaalde daarover dus evenveel belasting als wie zijn aandelen voor eenzelfde bedrag met 20% in waarde had zien groeien.
Bij het automatische rechtsherstel over de voorbije jaren is alsnog sprake van een forfaitaire rekenmethode, maar één die het werkelijke rendement zo goed mogelijk benadert. Men sluit daartoe aan bij de feitelijke verdeling van spaargeld en beleggingen zoals individuele belastingplichtigen die bij hun aangifte invulden. Is het nieuw berekende forfaitaire rendement lager dan wat eerder werd berekend, dan krijgt de bezwaarmaker belasting terug. Andersom zijn er geen gevolgen. Wat nu voorligt, is een keuze tussen twee benaderingswijzen van de werkelijkheid.
Forfaitaire spaarvariant
Variant 1 gaat uit van de werkelijke vermogensmix, onderverdeeld naar spaargeld, schulden en overige bezittingen. De forfaits zijn:
- Spaargeld volgt de actuele spaarrente: 0,25% in 2017 aflopend tot ca. 0% in de jaren daarna
- Schulden volgen de hypotheekrente: van ruim 3% in 2017 naar iets minder 2,5% in 2021
- Overige bezittingen blijven gelijk belast als voorheen: via het meerjarige gemiddeld rendement voor beleggingen (obligaties, aandelen en onroerend goed)
Forfaitair per vermogenscategorie
Ook variant 2 sluit aan bij de werkelijke vermogensmix, alleen worden de forfaits hierbij voor negen verschillende vermogensbestanddelen jaarlijks aangepast aan de gemiddelde rendementen per categorie. Onderscheiden worden: spaartegoeden, effecten, contant geld en vorderingen, onroerende zaken, niet-vrijgestelde deel kapitaalverzekeringen, rechten op periodieke uitkeringen, nettolijfrente en nettopensioen, overige bezittingen en schulden.
De politiek besluit binnenkort over welke variant leidend wordt bij het rechtsherstel. De belastingaanslagen 2021 en 2022 worden hiermee automatisch in lijn gebracht. Ondertussen worden de aanslagen inkomstenbelasting 2021 met daarin box 3-inkomen alleen opgelegd wanneer dat tot een teruggaaf leidt.
Verdeling tussen partners
Partners mogen over voorliggende jaren hun eerder doorgegeven vermogensverdeling herzien, tot de (navorderings)aanslagen van beide partners onherroepelijk vaststaan. Wie over 2021 al aangifte inkomstenbelasting (IB) deed, of dat binnenkort doet, kan hiertoe later op de site van de Belastingdienst opnieuw een aangifte indienen. De nieuwe forfaitaire berekening wordt daar nu ingebouwd en mogelijk later ook nog voor de IB 2020.
Uitstel van aangifte om deze reden is dus niet nodig. Overleg met een deskundige is misschien wel verstandig.
Tijdelijke vorm box 3 in 2023 en 2024
Voor de twee jaar die voor ons liggen wil het kabinet de spoedwetgeving voor box 3 laten aansluiten bij de variant voor het rechtsherstel tot en met het 2022. Grootste verschil zal zijn dat belastingplichtigen in 2023 en 2024 in box 3 ook méér belasting verschuldigd kunnen zijn dan in het huidige systeem. De bovengrens die daarin nu geldt, zal in de overgangsperiode namelijk vervallen.
Lastige keuzes
In een toelichting bij de plannen gaf staatssecretaris Marnix van Rij toe: ”Vermogen is jarenlang op een verkeerde manier belast. Mensen met spaargeld betaalden hierdoor te veel belasting, terwijl bezitters van onroerend goed door de sterke huizenprijsstijgingen juist te weinig betaalden. Er komt daarom vanaf 2025 een nieuw systeem waarbij we belasting gaan heffen over het rendement dat mensen werkelijk hebben behaald. Natuurlijk gaan we ook het verleden rechtzetten, al is daar geen ideale oplossing voor. Alle opties die zijn onderzocht hebben naast voordelen ook nadelen. Dit betekent dat we de komende tijd nog lastige keuzes moeten maken.”
Vanaf 2025 heffing over werkelijk rendement
Alles wat momenteel in box 3 valt — zoals spaargeld, schulden, aandelen en vastgoed — blijft ook na 2024 in box 3. Wat ook gelijk blijft, is de belasting op de ‘eigen woning’. Die blijft vallen in box 1 van de inkomstenbelasting, net als de hypotheekrenteaftrek en het eigenwoningforfait.
Het kabinetsvoorstel gaat bij het nieuwe box 3-stelsel zoals gezegd uit van een vermogensaanwasbelasting. Daarbij wordt er jaarlijks belasting geheven over:
- reguliere inkomsten, zoals rente, dividend, huur en pacht minus de kosten, en
- de waardeontwikkeling van vermogensbestanddelen, zoals koerswinst of koersverlies van aandelen en de waardestijging of -daling van onroerend goed
Onroerend goed
De inkomsten zoals huur en pacht uit onroerende zaken worden in het nieuwe stelsel naar het werkelijke rendement belast. Voor het jaarlijks meer of minder waard worden van het vastgoed kan dat nog niet tijdig, exact worden bepaald. Ook niet in 2025. De WOZ-beschikking komt daarvoor te laat. Daarom zal men dit aspect vooralsnog forfaitair benaderen. Zodra mogelijk wordt overgestapt op een heffing op grond van werkelijk rendement.
Andere vermogensbestanddelen
Ontvangen en betaalde rente op schulden gaan tot het box 3-inkomen behoren, evenals waardemutaties hierin, bijvoorbeeld door kwijtschelding, valutaverschillen of op- of afwaardering. Dat laatste alleen bij de schuldeiser trouwens. Over zaken als het verrekenen van box 3-verliezen en winsten, heffingsvrij vermogen en de hoogte en vorm van de tarieven (een vlaktaks of progressief tarief) zullen nog nadere besluiten genomen worden.
Het dak isoleren als de zon schijnt
Pasen was dit jaar heerlijk zonnig en warm, maar voor je het weet breken er weer meer barre tijden aan. Nu al maken installatiebedrijven overuren. Dus geeft het energielabel van jouw woning aanleiding tot verbeteringen? In de vorm van isolatie, een hybride cv-ketel, warmtepomp en/of zonnepanelen? Stel die dan niet langer uit. Of bespreek alvast met je adviseur hoe je het verduurzamen of verbeteren van je woning het meest gunstig financiert. Informeer dan meteen naar de subsidieregelingen — zowel voor je woning, als voor een nieuwe of gebruikte elektrische auto.
Heb je naar aanleiding hiervan nog een vraag? Ik sta voor je klaar! Stuur ons eenvoudig een berichtje, dan nemen we contact met je op.
Bron: Nationale Hypotheekbond