Gat in je pensioen? Zes tips om dat te dichten

Op dit moment ontvangen 3.545.000 Nederlanders een AOW-uitkering. Per 1 juli bedraagt die voor mensen met een partner € 914,15 per maand — bruto per persoon. Alleen­staanden ontvangen € 1.334,94 per maand. Voor de jaarlijkse vakantie-uitkering wordt maandelijks € 49,51 opzij gezet. Dat is bepaald geen vetpot. Veel Nederlanders bouwen daarnaast een ouderdoms­pensioen op bij een werkgever. Alleen bleek uit onderzoek dat veertig procent van alle werknemers niet weet wat voor soort pensioenregeling zij hebben. Een nog groter aantal bleek niet bekend met (de gevolgen van) het nieuwe pensioenakkoord.

Meer zelf regelen
Transparant en persoonlijk, het klinkt mooi, maar waar het vooral op neerkomt is dat je zelf een grotere verantwoordelijkheid krijgt voor je pensioeninkomen later. Hetzelfde onderzoek waaruit bleek dat vier op de tien werknemers onbekend zijn met hun pensioenvorm, gaf ook aan dat bijna de helft (44%) van de ondervraagden al eigen maatregelen treft voor aanvullend inkomen later. Dat kan op zes manieren.

1) Sparen met een pensioenproduct
Kun en wil je regelmatig geld opzij zetten voor je pensioen? Dat kan via een lijfrente­verzekering, bankspaarrekening of beleggings­rekening. Dit vormt dan een aanvulling op je werknemerspensioen — als je dat hebt. Geld in dit product storten kan maandelijks of jaarlijks en je inleg is aftrekbaar bij je aangifte inkomstenbelasting. Op de einddatum ben je verplicht met het opgebouwde bedrag een pensioenuitkering te kopen. Over die maandelijkse inkomsten betaal je belasting, maar mogelijk minder dan je nu bespaart. Bij het Nibud vind je wat extra achtergrond bij zelf pensioen opbouwen.

2) Koopsompolis
Een koopsompolis is een bijzondere vorm van een lijfrente­verzekering. Bij een koopsompolis stort je eenmalig een bedrag, al kun je soms later nog geld bijstorten. Je verzekeraar of bank gaat dit geld beleggen. Op je pensioendatum koop je met het geld een uitkering. Voor een koopsompolis gelden dezelfde belasting­voordelen als voor lijfrentes en bankspaar­rekeningen. Wil je zelf alvast je belastingvoordeel berekenen? Dat kan met een rekentool van de Belastingdienst. Let op: laat je goed adviseren voordat je een koopsompolis afsluit.

3) Zelf sparen en beleggen
Je kunt ook zelf sparen of beleggen voor je pensioen. Uiteraard kent beleggen (koers)risico's. Sparen is safe, maar levert met de huidige rentestanden en inflatie te weinig op. Voordeel van beiden is de flexibiliteit: je hebt in principe altijd toegang tot je geld. Houd er wel rekening mee, dat je over spaargeld en beleggingen — boven een bepaalde drempel — jaarlijks belasting moet betalen in Box 3. Voor 2022 bedraagt de vrijstelling € 50.650, of € 101.300 voor fiscale partners.

4) Hypotheek aflossen
Wat je na je pensioen vrij kunt besteden hangt niet alleen af van wat er binnenkomt, maar ook van je maandelijkse lasten. Loopt er nu een hypotheek die (deels) aflossingsvrij is, dan kun je overwegen daar toch — of meer — op te gaan aflossen. Dat zorgt voor lagere woonlasten wanneer je met pensioen bent. Ook op korte termijn dalen je maandlasten, want over wat je afloste hoef je geen rente meer te betalen. Netto pakt dat natuurlijk wat lager uit omdat je ook minder rente kunt aftrekken bij je belastingaangifte. Tot 10% per jaar extra aflossen is overigens vaak ook een optie als je dat normaal gesproken al maandelijks aflost via je annuïteitenhypotheek.

5) De overwaarde van je huis verzilveren
Met de sterk gestegen huizenprijzen is de kans groot dat je woning momenteel meer waard is dan de resterende hypotheekschuld. Bij verkoop komt die overwaarde tot je beschikking. Cash in het handje is mooi, maar je moet dan natuurlijk wel andere geschikte woonruimte vinden. Best een uitdaging in sommige delen van ons land. Ligt je pensioendatum verder in de toekomst, dan is het niet met zekerheid te zeggen of en hoeveel je woning dan in waarde is gestegen. Historisch gezien zorgt een investering in (je eigen) vastgoed voor een goed rendement.

Verkopen is trouwens geen noodzaak. Er zijn andere constructies waarbij je gewoon in je vertrouwde omgeving blijft wonen en toch (een deel van) de overwaarde contant maakt. Dat kan een bedrag ineens zijn of een maandelijkse uitkering. Bijvoorbeeld via een reguliere tweede of nieuwe hypotheek, of specifieke seniorenhypotheek. En dan is er ook nog de optie tot verkopen-en-terughuren. Laat je bij dergelijke beslissingen bijstaan door je onafhankelijk financieel adviseur.

6) Werken naast je pensioen
Draait het erop uit dat je toch te weinig inkomen hebt, dan kun je na je pensionering ook blijven werken. Dat heeft geen gevolgen voor je andere inkomsten: je wordt niet gekort op je pensioen of AOW. Over het bedrag dat je verdient, betaal je wel inkomstenbelasting, maar de belastingtarieven voor gepensioneerden liggen lager dan voor mensen die nog niet met pensioen zijn.