Compensatie hoge energiekosten kan flink tekort schieten
De energierekening gaat de komende tijd bij velen fors omhoog. Zeker als je woning slecht is geïsoleerd en je geen zonnepanelen hebt. Het gaat dan al snel om honderden euro's. Of meer. Het kabinet zegde inderhaast al € 3 miljard aan compensatie toe. Hoe wordt dat verdeeld en hoe ontvang je jouw deel? En wat als je dan alsnog tekort komt?
De ongekende stijging van de gasprijzen is een gevolg van zorgen om de voorraden voor deze winter en een onverwachte boost van de wereldwijde economie. De prijs was onlangs al acht keer zo hoog als in 2020. Op zijn beurt stuwt de gasprijs de kosten van elektriciteit op. Gevolg? Een fikse verhoging van de tarieven die energiemaatschappijen gaan doorrekenen. Jij merkt daar overigens pas wat van zodra je huidige contract afloopt. Naar verwachting blijven de prijzen voorlopig nog wel hoog. Reden waarom het kabinet—snel—met maatregelen kwam.
Hoeveel compensatie krijg je?
De ruim €3 miljard tegemoetkoming staat gepland voor 2022 en wordt gebruikt voor een verlaging van de belasting op elektriciteit. Gemiddeld scheelt dat €170 per jaar. Daarnaast profiteer je van een hogere korting op de energiebelasting: €788 in plaats van €558, goed voor een extra verlaging van €230. Totaal gaat het dus om zo'n €400 per huishouden, gemiddeld.
Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen huishoudens met een hoog of laag inkomen, of bijvoorbeeld met het energielabel van je woning. Daarvoor ontbreekt de tijd volgens staatssecretaris Dilan Yesilgöz (Economische Zaken en Klimaat). Door nu snel te schakelen kunnen de maatregelen al per 1 januari ingaan en kunnen energiemaatschappijen hiermee al rekening houden bij het bepalen van hun voorschotrekeningen. Voor veel mensen met een zogenaamd variabel contract vindt op die datum een tariefaanpassing plaats.
Hoeveel moet je bijbetalen?
Wat je moet bijbetalen hangt er vanaf. Energiebedrijven berekenen je een maandelijks voorschot gebaseerd op het verwachtte verbruik en het overeengekomen tarief. Dat voorschottarief kun je vaak zelf aanpassen. Uit de jaarlijkse eindnota blijkt of je wat terugkrijgt of moet bijbetalen. Bij een forse tariefstijging kan dat hard tegenvallen, zeker bij een hoger verbruik tijdens een strenge winter. De schattingen lopen uiteen. Sommige mensen zijn misschien wel €900 meer kwijt. Bij een slecht geïsoleerde woning gaan sommige berekeningen zelfs uit van een naheffing van €1500. Dan schiet de compensatie behoorlijk tekort.
Kan het ook meevallen?
Jazeker. Een woning met een gunstig energielabel verbruikt minder en kan zijn eigen stroom opwekken met zonnepanelen. En heb je je tarieven nog niet zo lang geleden voor één of twee jaar vastgezet, dan vindt een aanpassing pas plaats per einddatum van je contract. Omdat iedereen gecompenseerd wordt, kan het dus gebeuren dat je €400 overhoudt, of zelfs meer. Je eindafrekening hangt dan alleen af van je daadwerkelijk jaarverbruik versus wat was ingeschat.
Maar ook als je wel een hoger tarief gaat betalen, kun je de schade beperken. Hoe streng de winter is kun je niet beïnvloeden. Andere zaken wel, als je wilt: de thermostaat een graadje lager, korter douchen, de was draaien op nachtstroom en op een rek drogen. En zoveel mogelijk voorkomen dat je stookt voor de buitenlucht via isolatie en andere maatregelen. Bij een eigen huis is er veel mogelijk en bij een koopappartement bespreek je dat binnen de VvE. Als huurder kun je ook zelf wat kleinere maatregelen nemen.
Wat doet jouw gemeente? Nu al bieden tal van gemeenten 'energievouchers' voor bijvoorbeeld gratis ledlampen, een brievenbusborstel, radiatorfolie, enz. Google dat maar eens. Heb je een slecht geïsoleerde woning? Dan kom je volgend jaar misschien in aanmerking voor een deel van de €150 miljoen extra aan subsidie voor woningisolatie. Vouchers hiervoor worden via de gemeente verstrekt, maar je zult ook zelf wat moeten investeren. Benieuwd naar welke subsidies er nu al zijn?
Extra hulp voor de laagste inkomens?
Juist omdat de tegemoetkoming waarschijnlijk—flink—tekort schiet bij huishoudens die het financieel al niet gemakkelijk hebben, pleiten diverse partijen in de Tweede Kamer voor aanvullende hulp voor deze groepen. Vaak betreft dit gezinnen in een slecht geïsoleerde huurwoning, die zelf weinig kunnen doen om de energiekosten te beteugelen. De staatssecretaris begrijpt de bezorgdheid maar kon nog geen toezeggingen doen.
Vanuit een heel andere hoek komt er al wel een initiatief voor extra hulp. De Raad van Kerken wil helpen de miljarden van het kabinet eerlijker te verdelen. Ze werken aan een plan waarbij huishoudens die de compensatie niet nodig hebben een bedrag kunnen doneren aan een lokaal kerkelijk fonds. "Mensen met een krappe beurs kunnen hier vervolgens zelf aanspraak op maken", alsdus Christien Crouwel, algemeen secretaris van de Raad van Kerken in het NOS Radio 1 Journaal. Of je lid bent van de kerk, of wel of niet gelooft, speelt daarbij geen rol.
Juist nu wat doen aan verduurzamen?
Voor het verduurzamen van de eigen woning zijn er behalve subsidies ook diverse 'groene' leningen met een extra gunstig tarief. Via een hypotheek kun je er zelfs tot 6% boven de woningwaarde voor lenen. Je hypotheekadviseur kan je daarover nader informeren. Met de stijgende energieprijzen en de nu nog lage rente zijn besparingsmaatregelen snel terugverdiend. Zoek je in het algemeen meer grip op je geldzaken? Omdat je nu maandelijks maar net uit komt—of eigenlijk net niet? Of omdat je juist zoveel over houdt dat je je afvraagt wat je daar verstandig mee aan kunt? Ga dan daar het gesprek eens over aan. Elke levensfase kent zijn eigen doelen en uitdagingen. Met een keer goed sparren krijg je je situatie beter in beeld en je opties helder op tafel.
Bron: Nationale Hypotheekbond